فواید روغن سویا

این مقاله شامل اطلاعات مفید و کاربردی درباره ویژگی‌ها، خواص و کاربرد روغن سویا و موارد مصرف گوناگون آن است.

روغن سویا روغنی گیاهی است که از دانه های سویا استخراج می شود و در بین روغن های گیاهی یکی از پر کاربرد ترین آنها در آشپزی است. روغن سویای فرآوری شده را به عنوان روغن پایه جوهر چاپ، رنگ روغن و نیز روغن خشک کن استفاده می کنند.

به نظر می رسد که سویا اولین بار ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح در چین کشت و برای مصارف خوراکی مورد استفاده قرار می گرفته است. اسناد باستانی چین نشان می دهد که آنها سویا را کشت و به صورت دانه و روغن استفاده می کردند.

این روزها بزرگترین تولید کنندگان این روغندر دنیا، چین، آمریکا، برزیل، آرژانتین و هند هستند. در امریکا بیش از ۶۰ درصد روغن نباتی مورد استفاده مردم روغن سویاست. در سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹، ۶۲ میلیون تن روغن سویا در سراسر جهان تولید شده و یکی از رایج ترین روغن های پخت و پز موجود است. در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه می گردد لطفا همراه ما باشید.

کاربرد روغن سویا

اصلی ترین ترکیب این روغن تری گلیسیرید یا اسیل گلیسرول (TAG) است. برای تولید روغن سویا، دانه های سویا خرد می شوند و سپس در دمای ۶۰ تا ۸۸ درجه سانتی گراد گرم می شوند و سپس روغن آنها با استفاده از هگزان استخراج می شود. سپس روغن تصفیه شده و گاهی هیدروژنه می شود.

این روغن در طیف وسیعی از غذاهای فرآوری شده استفاده می شود. روغن سویا برای سرخ کردن غذاها و نیز چاشنی سالاد بکار می رود. کنجاله آن نیز به عنوان خوراک دام بکار می رود.

این روغن خشک کننده است به این معنی که وقتی در معرض هوا قرار بگیرد به کندی سفت می شود و یک ماده جامد انعطاف پذیر و شفاف و ضد آب تشکیل می دهد. به همین دلیل دربرخی فرمول های جوهر چاپ و رنگ روغن استفاده می شود برخی فرمول های جوهر چاپ و رنگ روغن استفاده می شود.

طرز تهیه روغن سویا

فرآیند تولید روغن سویای تجاری فرآیندی پیچیده است که در ادامه مراحل اصلی آن را عنوان می کنیم:

تمیز کردن سویا

دانه های سویا ابتدا کاملا تمیز، خشک و از پوسته جدا می شوند. این پوسته شدن با شکستن سویا و جدا کردن سویا از پوسته انجام می شود. همچنین دانه های سویا تا حدود ۷۵ درجه سانتی گراد گرم می شوند تا پروتئین آن تراکم یافته و استخراج روغن راحت تر شود.

استخراج روغن

دانه های سویا را خرد کرده و در حلالی که معمولا هگزان است غوطه ور می کنند. پوسته های سویا نیز ۱% روغن دارند و برای کنجاله و غذای دام یا برای تولید محصولات غذایی مثل پروتئین سویا استفاده می شوند. سپس هگزان در دستگاه از روغن جدا و بازیابی می شود و روغن سویای خام خالص می شود.

تصفیه روغن

روغن سویای خام دارای ناخالصی هایی است که در روغن شناورند و باید از بین بروند. این مواد با فیلتر کردن و فرآیندهای مختلف جدا سازی مثلا از بین بردن فسفاتیدها، تصفیه روغن با محلول قلیایی برای از بین بردن رنگ و مواد نامحلول، از بین می روند.

هیدروژناسیون

این فرآیند باعث پایداری روغن و مایع شدن آن می شود. با این حال این فرایند چربی اشباع کمتری ایجاد کرده و چربی های اشباع نشده مطلوب را کاهش می دهد. علاوه بر این، ترانسفات ها تولید می شوند که می توانند مشکلات قلبی ایجاد کنند. روغن هیدروژنه در غذاهایی که به چربی جامد بیشتری مثل مارگارین نیاز دارند استفاده می شود.

مزایای روغن سویا برای سلامتی

بالا بودن نقطه دود روغن سویا

نقطه دود دمایی است که در آن چربی، شروع به تجزیه و اکسید شدن می کند و منجر به تشکیل رادیکال های آزاد و عوامل بیماری زا می شود. روغن سویا نقطه دود بالایی در حدود ۲۳۰ درجه سانتی گراد دارد. پس می تواند برای سرخ کردن و تفت دادن نیز استفاده شود.

روغن سویا غنی از چربی های غیر اشباع است

این چربی ها برای قلب سالم مفید هستند. بیشتر ترکیبات روغن سویا، اسید چرب غیر اشباع است که نوع چربی سالم برای قلب به حساب می آید. تحقیقات نشان می دهد که جایگزین کردن چربی های اشباع با چربی های غیر اشباع با کاهش بیماری های قلبی ارتباط دارد. همچنین سطح کلسترول بد خون LDL را کاهش می دهد. این روغن حاوی امگا-۳ است که به کاهش التهاب و مراقبت در مقابل بیماری های قلبی کمک می کند.

روغن سویا به حفظ سلامت استخوان ها کمک می کند

یک قاشق از این روغن حدودا ۲۵ میکروگرم ویتامین K دارد که در تنظیم متابولیسم استخوان نقشی حیاتی دارد. تحقیقات نشان می دهد ویتامین K برای سنتز پروتئین هایی که برای حفظ توده استخوان مهم هستند مثل استئوکلسین ضروری است.